گل گاوزبان (Echium) گیاهی است خودرو که اغلب در دامنه کوه های البرز می روید و در حال حاضر نیز به شکل صنعتی کشت می شود. این گیاه دارای گونه های زیادی است و به دلیل خواص دارویی فراوان و گل های زیبا، بسیاری از خانواده ها آن را در باغچه هایشان می کارند. برگ ها و گل ها بخش های مصرفی این گیاه را تشکیل می دهند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، گل گاوزبان یا افعی از تیره گاوزبانیان است. پزشکان سنتی ایران در معالجه بسیاری از امراض از گل گاوزبان استفاده می کردند و نتیجه می گرفتند. پزشکان جدید هم خواص گل گاوزبان را می دانستند و برای دسته ای دیگر از امراض تجویز می نمودند و چون عطاران فرقی بین گل گاوزبان و گیاه گاوزبان قایل نبودند، آنها را به جای هم می دادند، و به همین جهت معالجه آنها نتیجه نمی داد و محققین از اینکه خواص و منافع این گیاه از بین رفته است در تعجب بودند.

گل گاوزبان، فقط گلش فواید طبی دارد، گل گاوزبان لاجوردی و شبیه گل انار بوده و تخم آن مستدیر( حلقوی شکل ) و لعابی است و در کوه های البرز بسیار زیاد یافت می شود.

گل گاوزبان به دلیل دارا بودن مقادیر چشمگیر پتاسیم و کلسیم بسیار ادرارآور بوده و با تحریک بدن، تبادلات سلولی را تنظیم و سیستم اعصاب را آرام و برای درمان ناراحتی های اعصاب به کار می رود.

جوشانده و دم کرده این گیاه حواس پنجگانه را تقویت کرده و بسیار نشاط آور، بازکننده رنگ رخسار، کاهنده غم و اندوه و ضد وحشت و اضطراب است و می تواند حواس پرتی را رفع و تنگی نفس ناشی از آشفتگی ذهنی را بهبود بخشد.

● خواص ضد سرطانی

منیزیم موجود در گل گاوزبان ضدسرطان بوده و به دلیل دارا بودن «آلکوالویید» می تواند ضد حساسیت، ضد روماتیسم و ضد التهاب باشد.

این گیاه باعث کاهش تب در بیماری هایی چون سرخک، مخملک، آبله و کهیر می شود.

در برخی کشورها برگ های تازه گل گاوزبان را به علت داشتن مقادیری ویتامین C داخل سالاد می ریزند. گل های تازه این گیاه نیز بویی شبیه خیار دارد و وقتی در آب خیسانده شود و با آب لیمو و شکر مخلوط شود، مصرف آن برای روزهای گرم بسیار نشاط انگیز و خنک کننده است.

▪ تصفیه کننده خون

گل گاوزبان علاوه بر خواص درمانی فوق تصفیه کننده خون، ضداسپاسم، محرک غدد آدرنال، مقوی قلب و عروق، نرم کننده مجاری تنفسی، خلط آور، شیرافزا و مسهل بوده، ولی به دلیل دارا بودن آلکوالویید برای زنان باردار و کودکان مضر است.

دم کرده گل گاوزبان به همراه سنبل الطیب و لیموعمانی یک نوشیدنی نشاط آور و آرام بخش است که استفاده از آن به جای چای و قهوه در مجالس عزاداری برای ایجاد آرامش درونی توصیه می شود.

▪ سنبل الطیب

این گیاه اعصاب را آرام می کند و ضدسرگیجه و تپش قلب است. کسانی که به خوردن قرص های شیمیایی آرام بخش عادت کرده اند بهتر است به سراغ سنبل الطیب بروند. این گیاه ضد صرع، ضد تشنج، معرق، ادرارآور، اشتها آور، مقوی قلب، ضددلهره و استرس بوده و سردردهای یکطرفه، اختلالات زمان یائسگی، سکسکه های مداوم، بی خوابی، خستگی و بیماری هایی را که منشأ عصبی داشته باشند، تسکین می دهد.

این گیاه نیز گونه های زیادی داشته و انواع وحشی آن خاصیت بیشتری نسبت به پرورش یافته آن دارند و معمولا در دامنه کوه های البرز یافت می شود.

▪ جلوگیری از سفید شدن مو

سنبل الطیب به دلیل دارا بودن منگنز از سفید شدن مو جلوگیری می کند و شستن چشم با جوشانده آن سرخی چشم را از بین می برد و مقوی معده و کبد است.

گربه ها این گیاه دارویی را بی اندازه دوست دارند و به خاطر خوردن آن بی قرار می شوند به همین دلیل این گیاه علف گربه نیز نامیده می شود. این گیاه در عطاری ها به فروش می رسد و مصرف بیش از اندازه و طولانی مدت آن می تواند باعث ضعف چشم و گوش شود.

متخصصان طب گیاهی توصیه می کنند برای استفاده از خواص درمانی گل گاو زبان و سنبل الطیب بویژه ایجاد آرامش و نشاط حداقل هفته ای ۳ بار این دو گیاه را دم کرده و به جای چای نوش جان کنید.

▪ چند توصیه

ـ اگر در حال مصرف داروهای شیمیایی اعصاب هستید و قصد استفاده از گیاهان دارویی را دارید حتما پزشکتان را در جریان بگذارید، چرا که تداخل دارویی ممکن است به ضررتان باشد.

ـ برای خرید گیاهان دارویی به عطاری هایی بروید که محصولاتشان در مجاورت نور آفتاب نباشند . گیاهان باید به صورت کاملا خشک در بسته های بهداشتی پلمب شده و دارای اسم، نشانی، تاریخ مصرف و دیگر مشخصات باشند.

ـ بعد از باز کردن بسته گیاه دارویی، بلافاصله آن را درون یک شیشه دردار و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.

– از دیگر خواص گل گاوزبان این است که،جویدن برگ تازه گل گاوزبان جهت درمان جوش های چرکی دهان اطفال، برفک، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان نافع است. مقدار خوراک گل آن دو مثقال تا پنج مثقال می باشد.

– عرق گل گاوزبان جهت امراض سوداوی، وسواس و خفقان مفید است.

– گل گاوزبان دارای منیزیم بوده و از سرطان پیشگیری می کند.

– تحقیقات جدید بیانگر این مطلب هستند که عصاره آبی گل گاوزبان دارویی مؤثر و بی خطر برای درمان بیماران مبتلاء به اختلال وسواسی اجباری می باشد.

– گل گاوزبان دارای موسیلاژ ، فلاونوئید 15/0درصد و آنتوسیانین با آگلیکون دلفینیدین و سیانیدین به میزان 34/13 درصد و به مقدار ناچیز آلکالوئید از دسته پیرولیزیدین است.

– گل مرغوب گلی است که دارای دم سفید و گلبرگ های بنفش باشد. برگ های تازه گل گاوزبان دارای مقدار زیادی ویتامین C می باشد.

● گل گاوزبان در طب سنتی ایران:

جوشانده و دم‌کرده این گیاه حواس پنجگانه را تقویت کرده و بسیار نشاط‌آور، بازکننده رنگ رخسار، کاهنده غم و اندوه و ضد وحشت و اضطراب است و می‌تواند حواس‌ پرتی را رفع و تنگی نفس ناشی از آشفتگی ذهنی را بهبود بخشد.

مقوی روح و اعضای اصلی بدن بوده، حواس پنج‌گانه یا بهتر بگویم، حواس هجده گانه آدمی را تقویت می‌کند.

شکم را نرم و کیسه صفرا را باز می‌کند، اخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین می‌برد.

جوشانده آن همراه با داروهای دیگر جهت سرسام (مننژیت)، برسام (ورم پرده دیافراگم)، مالیخولیا، جنون و رفع حواس‌پرتی مفید است.

جوشانده آن نشاط‌آور بوده، رنگ رخسار را باز می‌کند.

سینه را نرم می‌کند، تنگی نفس و درد گلو را شفا می‌دهد.

دلهره و وحشت را از بین می‌برد و غم و غصه را کم می‌کند و برای کسانی که با خود حرف می‌زنند سودمند است.

جوشانده آن با عسل جهت تنگی نفس تجویز شده است.

جویدن برگ تازه آن جهت درمان جوش‌های چرکی دهان اطفال، برفک، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان نافع است. مقدار خوراک گل آن 10 گرم تا 5 گرم می‌باشد.

عرق گل گاوزبان جهت امراض سوداوی، وسواس و خفقان مفید است.

دارای منیزیوم بوده و از سرطان پیشگیری می‌کند.

مضرات: گل‌گاو زبان به‌علت داشتن آلکالوئید برای زنان باردار و کودکان مضر است.

بی خوابی عدم توانایی برای دریافت مقدار خواب مورد نیاز برای استراحت و تجدید قوا است . از آنجا که افراد مختلف به میزان متفاوتی از خواب در شبانه روز نیاز دارند ، بی خوابی کیفیت خواب و احساس شما بعد از بیدار شدن معنی می شود و صرفا تعداد ساعات خواب را در بر نمی گیرد.حتی اگر شما هشت ساعت در شب در بسترباشید ، اما در طول روز احساس کسل بودن و خستگی داشته باشید شما بی خوابی را تجربه کرده اید.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، علت بی‌خوابی موارد متعددی از جمله اختلالات روانی، عدم تعادل هورمونی، افزایش سن، فاکتورهای محیطی و برخی اختلالات ژنتیکی می‌باشد. درمان‌های متعددی برای این مشکل وجود دارد که شامل درمان با داروهای شیمیایی، داروهای گیاهی، ویتامین‌ها و مواد معدنی، تغییرات سبک زندگی، رفتاردرمانی، مدیتیشن، رژیم درمانی، ورزش، طب سوزنی، هیپنوتیزم و … می‌باشد.

تغییرات ساده در سبک زندگی شما و عادات روزانه می تواند به توقف بی خوابی شبانه منجر شود.

اگر چه بی خوابی شایعترین شکایت خواب است،اما تنها اختلال خواب نیست. بی خوابی نشانه ای از یک مشکل است که از فردی به فرد دیگر متفاوت است . در فردی می تواند چیز ساده ای مانند نوشیدن کافئین بیش از حد در طول روز بی خوابی ایجاد کند در فرد دیگر بی خوابی نشان دهنده یک بیماری یا اضطراب است .

بسیاری از موارد بی خوابی را می توان با تغییراتی در خود ، بدون تکیه بر متخصصان خواب و یا مصرف بیش از حد قرص های خواب آور درمان کرد.

به منظور درمان بی خوابی، باید علل اصلی بی خوابی خود را پیدا کنید. مسائل عاطفی مانند استرس، اضطراب، و افسردگی باعث نیمی از موارد بی خوابی است. اما عادت فرد در طول روز، روال خواب ، و سلامت جسمی نیز ممکن است نقش مهمی داشته باشند.

سعی کنید تمام علل بی خوابی را شناسایی نمایید. هنگامی که ریشه مشکل بدرستی شناسایی شود می توان درمان مناسب را انتخاب کرد.

● علل شایع جسمی و روانی بی خوابی :

گاهی اوقات، بی خوابی فقط چند روز طول می کشد و به خودی خود از بین می رود ، به ویژه هنگامی که بی خوابی به علت های آشکار ، مانند استرس بیش از حد ، فقدان کسی یا چیزی و … باشد . اما ممکن است بی خوابی سرسخت و مداوم باشد. بی خوابی مزمن است معمولا به یک موضوع ذهنی یا جسمی خاصی گره خورده است.

مشکلات روحی و روانی است که می تواند بی خوابی ایجاد کند : افسردگی، اضطراب، استرس مزمن ، اختلال دو قطبی ، اختلال استرس پس از ضربه .

● داروهایی که می تواند موجب بی خوابی شود :

داروهای ضد افسردگی . سرماخوردگی و آنفولانزا که حاوی الکل؛ داروهای ضد درد حاوی کافئین؛ دیورتیک ها، کورتیکواستروئیدها ، هورمون تیروئید ، داروهای فشار خون بالا است.

● مشکلات پزشکی است که می تواند منجر بی خوابی شود :

آسم ، آلرژی ، بیماری پارکینسون، پرکاری تیروئید ، بازگشت اسید به مری ، بیماری های کلیوی ، سرطان، درد مزمن .

● اختلالات خواب است که می تواند منجر بی خوابی شود :

سندرم آپنه خواب ، حمله خواب ، پاهای بی قرار .

● درمان بی خوابی :

01 شناسایی عاداتی که خواب را مختل می کند

بعضی از کارهایی که شما برای مقابله با بی خوابی انجام می دهید در واقع ممکن است مشکل را بدتر کند . برای مثال، اگر شما با استفاده از قرص های خواب آور و یا الکل به خواب می روید ، خوابیدن شما در دراز مدت مختل می شود . یا اگر شما در طول روز قهوه زیادی مصرف می کنید در خوابیدن دچار مشکل می شوید.

اغلب، تغییر عادات برای مدت کوتاهی موجب تقویت بی خوابی می شود اما زمانی که شما بتوانید به خوبی این تغییر را انجام دهید به طور حتم راحت تر می خوابید.

شاید عاداتی مانند استرس زیاد در طول روز، گشت و گذار زیاد در اینترنت، خوردن غذایی خاص و یا تفکر و مطالعه ، برخی مواقع موجب بی خوابی در شما شود. با یادداشت کردن آن می توانید راحت تر علت بی خوابی را بیابید.

● عادات جدید اتخاذ کنید

اطمینان حاصل کنید که اتاق خواب شما آرام ، تاریک و خنک است. سر و صدا ، نور و گرما می تواند با خواب تداخل پیدا کند. در اتاقتان فن داشته باشید. نور را با پرده بپوشانید.

از ساعت بیولوژیکی بدنتان حمایت کنید. یعنی شب در ساعت مشخص همیشه به رختخواب بروید و صبح ها نیز در ساعت مشخص بیدار شوید حتی روزهای تعطیل و زمان هایی که خیلی خسته هستید زیرا این کار باعث می شود همیشه سرحال باشید و ساعت بیولوژیکتان تغییری نکند.

اجتناب از چرت زدن . چرت زدن در طول روز می توانید به خواب رفتن شبانه را سخت تر نماید. اگر شما احساس می کنید نیاز به چرت زدن دارید ، آن را محدود به 30 دقیقه قبل از 3:00 نمایید.

اجتناب از تحریک کردن فعالیت ها و موقعیت های استرس زا قبل از خواب . ا شامل ورزش شدید . بحث های بزرگ و یا استدلال ؛ و تلویزیون ، کامپیوتر و یا استفاده از بازی های ویدئویی است. در عوض، تمرکز بر روی فعالیت های تسکین دهنده، مانند خواندن، بافندگی، و یا گوش دادن به موسیقی نرم و در حالی که نور اتاقتان کم است.

محدود کردن مصرف کافئین، الکل و نیکوتین . قطع مصرف نوشابه های کافئین دار حداقل هشت ساعت قبل از خواب. سیگار را ترک کنید و یا جلوگیری ازکشیدن آن در شب، زیرا نیکوتین یک محرک است .

● مغز خود را برای خواب آماده کنید:

مغز شما هورمون ملاتونین برای کمک به تنظیم چرخه خواب و بیداری تولید می کند. قرار گرفتن در نور روزباعث می شود مغز شما به اندازه ملاتونین ترشح نماید اما وجود نور مصنوعی بیش از حد باعث می شود تولید ملاتونین سرکوب شود و سخت تر به خواب بروید.. اگر می خواهید مغزتان به طور طبیعی باری خواب آماده شود کار های زیر را انجام دهید:

افزایش قرار گرفتن در معرض نور در طول روز

حذف عینک آفتابی هنگامی که استفاده نکردن از آن خیلی خطرناک نیست.

محدود کردن نور مصنوعی در شب

اجتناب از نور روشن

خاموش کردن صفحه نمایش تلویزیون، گوشی های هوشمند و کامپیوتر حداقل یک ساعت قبل از خواب

استفاده از ماسک خواب.

02 خنثی کردن اضطراب در زمان خواب

بیشترین مشکل در به خواب رفتن، حمله افکار در زمان خواب است. شما ممکن است از رفتن به رختخواب بترسید به دلیل اینکه می دانید که وارد بازی افکار می شوید و تا 2 شب بیدارید.

بهتر است بدنتان را آموزش دهید تا ارتباط بین اتاق خواب و خوابیدن را فرا گیرد. موارد زیر به شما کمک خواهد کرد:

استفاده از اتاق خواب فقط برای خواب و رابطه جنسی. در اتاق خواب کار نکنید، تماشای تلویزیون یا استفاده از کامپیوتر و یا گوشی های هوشمند را تعطیل نمایید. هدف این است که ارتباط اتاق خواب با خواب و رابطه جنسی برقرار شود، به طوری که وقتی شما در رختخواب هستید مغز و بدن شما یک سیگنال قوی ارسال می کند که زمان خواب یا ارتباط جنسی است.

خارج شدن از رختخواب زمانی که شما نمی توانید به خواب بروید. سعی نکنید خودتان را مجبور به خواب رفتن کنید. اینکار اضطرابتان را افزایش می دهد. بلند شوید، اتاق خواب را ترک کنید، کاری آرامش بخش، مانند خواندن، نوشیدن یک فنجان گرم چای بدون کافئین، دوش گرفتن، و یا گوش دادن به موسیقی آرامش بخش انجام دهید. وقتی که شما خواب آلود شدید مجدد به رختخواب بروید.

ساعت هشدار دهنده بیداری را بیرون اتاق قرار دهید زیرا وجود ساعت در اتاق در شما اضطراب ایجاد می کند که چه زمانی باید بیدار شوید.

03 استفاده از تکنیک هایی برای آرامش بدن

تکنیک های تمدد اعصاب مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا و تای چی می تواند به آرام کردن ذهن و از بین بردن تنش کمک کند. آنها همچنین می توانند کمک کنند سریع تر به خواب بروید و یا اگر در طول شب بیدار شدید سریعتر به خواب برگردید، بدون عوارض جانبی داروهای خواب

وقتی که دراز کشیده اید تا بخوابید تمرین های آرام بخش و تمدد اعصاب را انجام دهید.

تنفس شکمی داشته باشید.

دراز بکشید و یا خودتان را راحت بگذارید. ماهیچه هایتان را شل کنید. از پاها شروع کنید و ماهیچه را منقبض کنید تا 10 بشمارید سپس رها کنید. اینکار را برای همه ماهیچه ها تک تک انجام دهید.

04 استفاده منطقی از مکمل و دارو

گاهی ممکن است بی خوابی شما را به مصرف قرص های خواب آور وسوسه نماید . باید بدانید مصرف قرص خواب باید آگاهانه و زیر نظر پزشک باشد.
دوست عزیز قرص خواب هرگز علت بی خوابی شما را درمان نمی کند و فقط مسکن موقتی است.

● مکمل های غذایی برای بی خوابی

بسیاری از مکمل های غذایی و گیاهی که به بازار عرضه شده اند اثرات خوبی بر خواب دارند. برخی از داروهای گیاهی مانند بابونه ، به طور کلی بی ضرر است ، در حالی که دیگرداروها می توانند عوارض جانبی داشته باشند و با داروهای دیگر تداخل پیدا کنند .

زمانی برای دریافت کمک حرفه ای برای بی خوابی

اگر شما در جهت درمان بی خوابی از استراتژی های بالا استفاده کردید اما موفق نشدید شما نیاز به دریافت کمک دارید. به دنبال کمک های حرفه ای برای بی خوابی باشید اگر :

بی خوابی شما با استراتژی های بالا بهتر نمی شود

بی خوابی باعث مشکلات عمده در منزل، محل کار ، یا مدرسه شده است.

شما علائمی مانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس را تجربه می کنید.

بی خوابی شما هر شب در حال بدتر شدن است.

در انتها متذکر می شویم که یک پزشک متخصص به روش های علمی و بسیار بهتر از اطرافیان می تواند به شما در این خصوص کمک کند